D vitamini tüm yaşam boyunca organizmayı etkileyebilen en eski hormonlardan birisidir. En sık nedeni güneş ışığı ile yetersiz karşılaşmadır. Ancak metabolik bazı hastalıklar ve obezite ile de bir çok ilişkisi bulunmaktadır.
Yılda 2 kere D vitamini değerlerinizi öğrenerek kendinizi bir çok rahatsızlığa karşı korumaya alabilirsiniz. ” Hangi Hastalıklar?” diyorsanız gelin, D vitaminine daha yakından bakalım…
Özellikle takviye edilmedikçe besinlerle alınan vitamin D’nin büyük bir önemi yoktur. Yiyecekler ve diyet desteklerinde vitamin D kolekalsiferol veya ergokalsiferol şeklinde bulunabilir. Somon, uskumru, sardalya, ton balığı gibi yağlı balık türleri, yumurta sarısı, süt, brokoli, yeşil soğan, maydanoz, su teresi vitamin D yönünden zengindir. Hiçbir gıda maddesi günlük ihtiyacı karşılayacak kadar vitamin D içermez.
Vitamin D derimiz tarafından doğal güneş ışığından gelen ultraviole radyasyonunun etkisi ile üretilmektedir. Vücudumuzda vitamin D oluşturmanın başlıca yolu doğrudan güneş ışını ile temastır.
Vitamin D eksikliği 25(OH)D düzeyinin 20 ng/ml’den az olması olarak tanımlanmaktadır. Çocuklarda raşitizm yetişkinlerde osteomalaziye yol açan kemik demineralizasyonuna neden olur. Dünyada 1 milyar kişide D vitamini eksikliği veya yetersizliği olduğu düşünülmektedir.
VİTAMİN D ve HASTALIKLAR
İSKELET SİSTEMİ HASTALIKLARI
- Düşmeler 65 yaş ve üzeri kişilerde önde gelen ölüm nedenlerindendir. Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) her yıl bu yaş grubunda % 33’den daha fazla kişi düşmektedir. Vitamin D tedavisi proksimal kas gücünü arttırır, böylece düşme riski azalır.
- Vitamin D eksikliğinin tanısı klinisyenler tarafından nadiren konmasına rağmen rehabilitasyon kliniklerine başvuran populasyonun çoğunluğu vitamin D eksikliği açısından risk grubundadır
- Vitamin D eksikliği nedeniyle oluşan kas zayıflığı belirgin olarak kas gruplarında görülür. Bacaklarda ağırlık hissi, kolay yorulma, sandalyeden zorlanarak kalkma gibi bulgularla kendini gösterir.
OBEZİTE
- Yakın zamanda D vitamini eksikliği metabolik sendrom ile ilişkilendirildi. Fakat yüksek derecelerdeki obezite seviyelerinde, örneğin morbid obezitede, D vitamini eksikliğine bağlı metabolik sendromların varlığının olabilirliği henüz tam olarak açıklanamamıştır.
- Düşük D3 vitamini, insülin eylemlerini, adipoz ve yağsız doku üzerinde bulunan glukoz metabolizmasını ve diğer bir çok metabolizmik işlemleri bozar.
DİYABET
- Tip 1 diyabet, pankreatik beta hücrelerinin insülin eksikliğine yol açması ve otoimmün hasarı nedeni ile oluşur. Tip 2 diyabette ise genellikle pankretik beta hücrelerinin işlev bozukluğu, insülin direnci ve sistemik inflamasyon neden olur. D vitamininin bu oluşum nedenleri üzerinde etkisi olduğuna dair bir çok kanıt bulunmaktadır.
- D vitamini yetersizliğinin yaygın ve yüksek oluşu, Tip1 ve Tip2 DM’nin yaygınlaşması ile doğrudan ilişkilidir
Bu hastalıkların dışında D vitamini ile depresyon, kalp hastalıkları, kanser arasında da hala araştırmalara devam edilmekte ve çeşitli ilişkiler bulunmaktadır. Sonbahar ve ilkbahar aylarında mutlaka D vitamini testi yaptırarak seviyenizi öğrenin ve gerekirse ek vitamin takviyesi kullanarak sağlığınızı koruyun.
